Tại Hội nghị lấy ý kiến vào dự thảo sửa
đổi Hiến pháp 1992 do HĐND TP Hà Nội tổ chức ngày 7/3, ông Uông Chu Lưu -
Phó Chủ tịch Quốc hội (đồng thời là Phó Chủ tịch Ban soạn thảo Dự thảo
sửa đổi Hiến pháp 1992) đã thẳng thắn chỉ ra rằng nhà nước cần bảo hộ
quyền sở hữu đất đai cho nhân dân, đồng thời phải giải quyết được bất
cập hạn chế của pháp luật hiện nay trong vấn đề thu hồi đất nhưng đền bù
chưa thỏa đáng cho người dân.
Sở hữu toàn dân về đất đai phù hợp với lịch sử Việt Nam
- Thưa Phó Chủ tịch Quốc hội, liên
quan đến vấn đề sở hữu đất đai, có một vấn đề mà người dân đang rất
quan tâm là xuất hiện một số ý kiến về hình thức đa sở hữu, trong đó có
sở hữu tư nhân về đất đai. Ông có thể cho biết vì sao Ban soạn thảo Hiến
pháp cũng như Luật Đất đai chưa đưa ra hướng lựa chọn khác về chế độ đa
sở hữu, trong đó có sở hữu tư nhân như một số ý kiến đã đưa ra?
Ông Uông Chu Lưu: Đây
là một vấn đề lớn, hiện nay có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng đa số ý
kiến của nhân dân, các cơ quan tổ chức đều khẳng định trong hoàn cảnh cụ
thể của nước ta sở hữu toàn dân về đất đai là phương án hợp lý nhất. Nó
có tính chất lịch sử tất yếu và phù hợp với hoàn cảnh lịch sử của nước
ta, bởi vì đây không chỉ thuần túy là kinh tế mà đây còn là vấn đề chính
trị - xã hội.
Việt Nam đã trải qua các cuộc đấu tranh
giải phóng giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, phải kiên trì giành
từng tấc đất mới có được ngày hôm nay. Chế độ đất đai của ta qua nhiều
thời kỳ khác nhau nên có thể nói tư hữu hóa đất đai hoặc
nhiều hình thức sở hữu đất đai sẽ nảy sinh những phức tạp về chính trị,
xã hội. Ở đây không chỉ nằm ở vấn đề sở hữu mà cốt lõi là quy định
quyền của người chủ sở hữu đất thay mặt cho toàn dân trong sở hữu đất,
cũng như quyền của người dân được giao quyền sở hữu đất như quyền sở hữu
tài sản.
- Trên thực tế những năm gần đây,
việc thu hồi đất đai để thực hiện ở nhiều dự án được cho là đền bù không
thỏa đáng, khiến người dân bức xúc. Theo ông, sẽ phải làm gì để giải
quyết bất cập này?
Ông Uông Chu Lưu: Pháp
luật phải bảo hộ, bảo vệ quyền tài sản đó của người dân và xử lý được
những bất cập hạn chế của pháp luật hiện nay trong vấn đề thu hồi đất,
đền bù giải phóng mặt bằng, giá của đất đai. Bên cạnh đó, chính sách về
đất đai, cơ chế để quản lý quy hoạch, kế hoạch đất đai cũng phải được
kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hơn nhằm khắc phục những vấn đề bất cập
hiện nay.
 |
Ông Uông Chu Lưu - Phó Chủ tịch Quốc hội. |
- Có ý kiến cho rằng, trong dự thảo
hiện nay đã có quy định về việc nhà nước có quyền thu hồi đất phục vụ
cho các mục tiêu an ninh, quốc phòng; nhưng nếu để cả vế “thu hồi đất để
phát triển dự án kinh tế xã hội” có thể dẫn đến việc lạm quyền, xâm
phạm quyền sử dụng đất của người dân. Xin ông cho biết quan điểm về vấn
đề này?
Ông Uông Chu Lưu: Các
đại biểu cũng đã có ý kiến và bày tỏ về chi tiết này, có thể dẫn tới mở
rộng quá quyền của các cơ quan nhà nước, và có thể dẫn tới tùy tiện ở
chỗ này, chỗ khác. Sở dĩ dự thảo có chi tiết này, là vì trong lợi ích
quốc gia, lợi ích công cộng bao hàm cả vấn đề thu hồi đất để phát triển
các dự án kinh tế- xã hội nên cần thiết phải bổ sung thêm điều đó. Theo
tôi, ý kiến góp ý này cũng là hợp lý, cần được ghi nhận và sẽ trình Quốc
hội quyết định.
Tôn trọng ý kiến khách quan của nhân dân khi góp ý cho dự thảo
- Thưa Phó Chủ tịch, việc lấy ý kiến
đến từng hộ dân làm thế nào để vừa bảo đảm sự công khai minh bạch lại
vừa phát huy được trí tuệ của toàn dân, thưa ông?
Ông Uông Chu Lưu: Việc
mỗi người dân tiếp cận với dự thảo và có điều kiện để tham gia vào Dự
thảo Hiến pháp có trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức
đoàn thể.
Hiện nay, Ủy ban chỉ đạo sửa đổi Hiến
pháp đề nghị các tỉnh, thành in, sao chép các tài liệu hướng dẫn về Dự
thảo Hiến pháp cũng như bản Hiến pháp hiện hành để gửi đến từng hộ dân.
Làm như vậy để mỗi người dân trong từng hộ gia đình đó có điều kiện tiếp
cận nghiên cứu tham gia đóng góp ý kiến.
- Xin nêu một thí dụ cụ thể như Hà
Nội, trong việc lấy ý kiến đóng góp vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp
1992, theo ông cần phải chú trọng đến vấn đề gì?
Ông Uông Chu Lưu: Tôi
nghĩ rằng Hà Nội đã có rất nhiều cách làm sáng tạo, bài bản. Từ việc
thành lập ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch, ra các văn bản hướng dẫn, tổ
chức các hình thức tuyên truyền phổ biến: Đưa xuống các chi bộ, tổ dân
phố, cụm dân cư, qua các chương trình phát thanh- truyền hình… để tất cả
các tầng lớp nhân dân được tiếp cận với dự thảo.
Hội nghị lấy ý kiến về dự thảo của Hà
Nội được tổ chức không chỉ ở cấp ủy hay chính quyền. Cách đây mấy hôm,
Thường trực HĐND, UBND thành phố Hà Nội đã tổ chức hội nghị để cán bộ
chủ chốt, lãnh đạo của hai cơ quan đó góp ý kiến và hôm nay Hà Nội lại
tổ chức hội nghị lấy kiến của các đại biểu HĐND, sau đó sẽ triển khai
xuống các quận, huyện, xã, phường. Điều này cho thấy cuộc tham gia tổ
chức lấy ý kiến này là rộng khắp đầy đủ ở mọi cơ quan tổ chức, đoàn thể
của Hà Nội. Đây là một việc làm tốt. Vấn đề đặt ra bây giờ là tập hợp
phản ánh những ý kiến đó thế nào cho chính xác khách quan, đầy đủ, tránh
phiến diện, xuôi chiều.
Các địa phương phải ghi nhận được cả ý
kiến đồng thuận và chưa đồng thuận, kể cả những kiến nghị bổ sung vào
điều khoản cụ thể đều được ghi nhận phản ánh với Ủy ban Dự thảo sửa đổi
Hiến pháp. Và Ủy ban sẽ tiếp thu chắt lọc những gì là tinh hoa, giải
trình thấu đáo, hợp lý để đưa vào bản Hiến pháp. Có thể nói đây biện
pháp phản ánh thật sự ý chí nguyện vọng của nhân dân.
- Thưa ông, gần đây có một số ý kiến cho rằng, cần xây dựng luật về Đảng. Quan điểm của ông về vấn đề này thế nào?
Ông Uông Chu Lưu: Ta
cần khẳng định Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, là lực lượng
lãnh đạo xã hội. Mà đã nói tới lực lượng lãnh đạo xã hội rồi thì không
có nghĩa rằng phải có một luật về Đảng giống như luật về Mặt trận Tổ
quốc, luật về Công đoàn. Đảng là lực lượng tiên phong, hoạt động theo
cương lĩnh, theo điều lệ, theo quy chế, theo các nghị quyết của Đảng.
Đồng thời, Đảng cũng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
Đảng không đứng trên pháp luật và cũng không đứng ngoài pháp luật, điều
đó đã thể hiện rất rõ trong Điều 4 của dự thảo. Vì vậy, những ý kiến cho
rằng phải làm luật cho Đảng là không phù hợp.
Trân trọng cảm ơn ông!